JAK ZBUDOWAĆ PROSTY MODEL SZYBOWCA

Budowa prostego modelu szybowca

Materiały:

Płyta pianki, tzw. podkładka pod podłogę panelową, zazwyczaj jest prążkowana, czasami trafia się gładka, ta jest lepsza.

Polimerowy klej do styropianu.

Rozpuszczalnik alkoholowy np. denaturat- do rozcieńczenia kleju.

Klej biurowy, taśma klejąca, plastelina, ręcznik papierowy, kawałek folii, np. woreczek śniadaniowy.

Narzędzia:

Deska montażowa, może być dowolny kawałek prostego niepowichrowanego materiału np. płyty meblowej, płyty o.s.b, deski, sklejki itp. O wymiarach około 700×150 mm.

Ostry nóż np. do tapet, skalpel. Itp.

Liniał, najlepiej stalowy długi na 500mm, /może być linijka/ kątownik stalowy, lub ekierka, nożyczki, cienkopis lub flamaster, patyczek do nanoszenia kleju – kawałek listewki, patyk do szaszłyka itp.

Podkładka do cięcia – najlepiej mata samo zasklepiająca, lub jakaś tektura, karton, o wymiarach około 600x200mm.

Papier ścierny o gradacji 150 -200 koniecznie do drewna, lakieru lub płyt kartonowo – gipsowych. Nie nadaje się płótno ścierne do metalu. Papier przyklejamy przy pomocy np. taśmy dwustronnej, lub kleju polimerowego do deseczki o wymiarach, mniej – więcej 70 -80×40 -50mm, wykonanej z równej sklejki, płyty wiórowej, twardego styropianu, itp. Możemy też kupić gotową ,,kostkę” z przyklejonym papierem ściernym.

Będziemy również potrzebować kilku 8 -10 szt. jakichś niewielkich obciążników, o masie 20 – 30 gr. Np. stalowych lub mosiężnych śrub i nakrętek M10 – M12 długich na ok. 50mm, mogą być ołowiane ciężarki wędkarskie.

Po zgromadzeniu tych, bądź podobnych materiałów możemy przystąpić do pracy.

Budowa szybowca wir-wir

Drukujemy cztery kartki z rysunkami modelu /A4/.Oraz wykaz materiałów i opis budowy.

Pierwszą czynnością jest sklejenie ze sobą kartek z wydrukiem kadłuba. Sklejamy je klejem biurowym. Ważne by karta z tylną częścią kadłuba naklejona została na tą z częścią przednia, nie odwrotnie. Wspomagamy się liniami pomocniczymi przykładając do nich liniał. Wycinamy szablon oznaczony,, wzmocnienie pod skrzydło” i naklejamy na tekturkę, lub karton. Po wyschnięciu kleju wycinamy obrys kadłuba i szablon wzmocnienie pod skrzydło.

Sklejone karty z kadłubem schną, a my pracujemy dalej. Z płyty piankowej odcinamy dwa paski, pierwszy o szerokości 140mm, drugi o szerokości skrzydła, czyli 75mm., Jeśli posiadamy płytę prążkowaną tniemy wzdłuż prążków na odcinku ok. 500mm.

Przystępujemy do wykreślania skrzydła: płytkę o wymiarach 500×75 kładziemy gładką stroną do góry i rysujemy kreski prostopadłe do krawędzi oznaczające długość końcówek, czyli 120mm, rysujemy również oś symetrii, dokładnie w połowie rozpiętości skrzydła. Zaznaczamy odcinki na końcach skrzydła /10mm/nadające im kształt trapezu, które następnie odcinamy i tym sposobem wycięliśmy skrzydło.

Na płytce 500×140 przykładamy wzornik kadłuba /dość blisko krawędzi/ obrysowujemy go flamastrem przenosząc kształt na płytkę, po czym wycinamy. Następnie wykreślamy zgodnie z rysunkiem ,, wzmocnienie prawa strona, wzmocnienie lewa strona” i wycinamy je. Kolejną czynnością jest wykreślenie i wycięcie statecznika poziomego.  Z pozostałego materiału wycinamy cztery trójkąty prostokątne o wymiarach podanych na rysunku i dwa prostokąty 100x30mm, zbudujemy z nich podpórki służące do sklejenia wzniosów skrzydeł.

Budujemy podpórki: najpierw przecinamy prostokąty 100x30mm by uzyskać prostokąty 65×30 i 35×30. Przystępujemy do klejenia, klej do styropianu rozcieńczamy przy pomocy rozpuszczalnika alkoholowego do gęstości porównywalnej z gęstym olejem. Uwaga, technologia stosowana przy klejeniu takim rodzajem kleju jest ważna by uzyskać dobrą, jakość spoiny. Zawsze pokrywamy spoiwem/klejem/ obie powierzchnie, które ze sobą łączymy. Klej nanosimy stosując dwie warstwy. Pierwsza warstwa gruntuje powierzchnie, musi wyschnąć całkowicie, trwa to około 15-20minut. Po tym czasie nanosimy warstwę drugą i podsuszamy ją kilka minut do stanu półlepkiego, sprawdzamy to delikatnie dotykając palcem / ma się lekko lepić/. Następnie klejone elementy dociskamy do siebie. Pamiętajmy, że klej jest tak zwanym klejem dotykowym to znaczy, iż po dociśnięciu elementów do siebie już ich nie ruszymy, róbmy to, więc rozważnie. Wracamy do podpórek, prostokąt 65×30 wklejamy do trójkąta przy boku 75mm, a 35×30 przy boku 45mm następnie doklejamy drugi trójkąt /pamiętajmy o technologii/. Budujemy dwie podpórki.

Używając szablonu,, wzmocnienie pod skrzydło” wycinamy dwa jednakowe elementy.

Przystępujemy do oszlifowania skrzydła, statecznika poziomego i kadłuba. Najpierw skrzydło, jeżeli mamy piankę prążkowaną, najpierw szlifujemy ją do stanu by prążki zaczęły zanikać /nie można jej zbyt ścienić gdyż stracimy wytrzymałość/następnie szlifujemy skrzydło by uzyskać profil taki jak na rysunku. Początkowo używamy papieru ściernego o gradacji 150-180, do wykończenia o gradacji 220-240.  Statecznik poziomy szlifujemy do całkowitego zaniknięcia prążków, a następnie profilujemy.        Kadłub lekko szlifujemy, by trochę spłaszczyć prążki, a statecznik pionowy profilujemy jak na rysunku.

Z powierzchni szlifowanych usuwamy pył /np. ręcznikiem papierowym/ i sprzątamy bałagan po szlifowaniu.

Kadłub: na bokach nanosimy kreski, przy których przykleimy wzmocnienie, /stanowią oś kadłuba/ i kreskę w miejscu przecięcia statecznika pionowego/ jest równoległa do osi/, po czym odcinamy statecznik. Następnie przyklejamy z lewej strony wzmocnienie kadłuba i wzmocnienie pod skrzydło, a po wyschnięciu kleju to samo z prawej strony. Kolejną czynnością jest przyklejenie statecznika poziomego, ważne jest zachowanie prostopadłości do płaszczyzny kadłuba. Następnie przyklejamy na stateczniku poziomym odciętą część statecznika pionowego.

Skrzydło: w miejscach uprzednio zaznaczonych, ostrym nożem odcinamy końcówki, miejsce przecięcia uważnie szlifujemy tak by przylegały do siebie, po ich uniesieniu na odpowiedni wznios /około 62mm/ Korzystając z podpórek przyklejamy je do centropłata. Łączenie centropłata i końcówek najlepiej wykonać na desce montażowej podkładając pod miejsce klejenia paski folii, co zapobiegnie przyklejeniu skrzydła do deski. Elementy zostawiamy do całkowitego wyschnięcia, czyli kilka godzin.

Klejenie skrzydła do kadłuba: w miejscu gdzie zostały do kadłuba przyklejone wzmocnienia pod skrzydło, powstała powierzchnia o trzykrotnej jego grubości, co zapewni nam dobre połączenie ze skrzydłem. Należy ją delikatnie wyrównać gdyż połączenie trzech elementów na pewno nie jest perfekcyjne. Otrzymamy równą, ale wypukłą powierzchnie, a skrzydło mamy od dołu płaskie. Aby je do siebie dopasować przeciągamy pomiędzy palcami powierzchnie skrzydła na osi symetrii, oraz do około 50-70mm po obu jej stronach tak by chciały przylegać do kadłuba i przyklejamy. Staramy się by skrzydło było równoległe do statecznika poziomego, a w rzucie z góry krawędź spływu była prostopadła do osi kadłuba. Zostawiamy na kilka godzin.

Wyważanie: każdy samolot, więc także i model musi mieć prawidłowo umieszczony środek ciężkości, gdyż inaczej nie poleci. Jego położenie najłatwiej sprawdzić podpierając palcami pod płatem, aż do uzyskania stanu równowagi, czyli model nie będzie nam opadał ani na ogon, ani na nos. W naszym modelu środek ciężkości powinien znajdować się 30-40mm mierząc od krawędzi natarcia płata Wyważenie to osiągamy nakładając na nos plastelinę.

 Oblatywanie: prawidłowo wykonany i wyważony model powinien latać. Jednak zawsze potrzebne są regulacje zwane oblatywaniem. Np., jeśli środek ciężkości jest około 40mm a model,, nurkuje” należy lekko podgiąć spływy statecznika poziomego do góry, aż do skutku. Jeśli środek ciężkości jest około 30mm a model,, zadziera” należy lekko odgiąć spływy statecznika poziomego do dołu, aż do skutku.

Gratuluję samodzielnego wykonania modelu. Życzę udanych lotów.

tekst i rysunki: Jerzy Włodarczyk